Çanakkale insanlık tarihinin belki de bir daha göremeyeceği savaşlara sahne oldu
Çanakkale Savaşları insanlık tarihinin belki de bir daha göremeyeceği en kanlı savaşlara sahne oldu.19 Şubat 1915 tarihinde başlayan Deniz savaşlarının finali 18 Mart 1915 oldu. 25 Nisan 1915 tarihi ise 8,5 ay sürecek olan Çanakkale Kara Savaşlarının başlangıcı olarak tarih sayfalarında yerini aldığı ve dünya tarihinde eşi benzeri olmayan bir savaş yaşandığı belirtildi.
Salihli-MANİSA
28 Nisan 2020 // Haber: Süleyman Arasan/Mustafa Toga // 2024
Kaynak: Mehmet Şahin
105 yıl önce Deniz ve Kara savaşlarının yaşandığı Gelibolu Yarımadası’nda, Bir metrekare alana 6.000 merminin düştüğünü belirten Salihli Turizm Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Tarihçi Mehmet Şahin, Tarihler 25 Nisan 1915 i gösterdiğinde 18 Mart 1915 tarihinde Çanakkale deniz savaşını kaybeden Haçlı İtilaf ordusu daha kalabalık bir şekilde geri geldiler.
Bu sefer sadece denizden değil hava ve karadan da gelerek çok önemli noktalardan çıkarma yaptılar. Bu noktalar: Morto (ölüm) koyu, Ertuğrul Koyu, Tekke Koyu, İkiz Koyu, Zığındere Çıkarması ve Arıburnu çıkarmasıdır. 8.5 ay süren bu savaşlarda resmi kayıtlara göre verdiğimiz asıl şehit sayısı 57 bin 800 olup, hastalıktan ölenler, kayıplar ve tebdil hava nedeniyle Cepheden ayrılanlar ile bu rakam 253 bine tekâmül eder. Bu savaşta Manisa’nın 2 Bin 174,İzmir’in Bin 720,Denizli’nin 2 Bin 195,Aydın’ın Bin 746 şehit verdiğini resmi kayıtlarda görmek mümkündür” dedi.
“ÇANAKKALE’Yİ BOĞAZDAN GEÇEMEYECEĞİNİ ANLAYAN İTİLAF DEVLETLERİ, ÇANAKKALE’Yİ KARADAN GEÇMEYİ PLANLIYORLARDI”
Çanakkale’yi boğazdan geçemeyeceğini anlayan itilaf devletlerinin karadan geçmeyi planladıklarını belirten Salihli Turizm Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Tarihçi Mehmet Şahin, “19 Şubat 1915 Boğaz Harekâtının ilk gününde İstanbul’da 5 çayını içmeyi planlayanların içtiği şey yalnızca boğazın serin ve tuzlu suları olmuştu. Çanakkale’yi boğazdan geçemeyeceğini anlayan itilaf devletleri, bu kez karadan geçmeyi planlıyorlardı. Tarihler 25 Nisan 1915’i gösterdiğinde donanmanın top atışları desteği altında kara çıkartması yapan İtilaf Devletleri böylece Çanakkale Kara savaşlarını başlatmıştı. Çanakkale Kara Savaşlarında çok önemli noktalara çıkarma yapan itilaf askerlerinden İngilizler; 6 bine yakın bir kuvvetle Ertuğrul Koyuna çıkarma yaptılar. Yapılan çıkarma Ertuğrul Koyunda kimsenin olmadığı haberi üzerine başlatılmıştı. Oysa denizden karaya adım atan her İngiliz askeri tek tek vurulup yere düşmeye başlamıştı. 6 bine yakın İngiliz kuvveti, çıkarmanın daha başında çok kayıp vermiş; koy İngiliz ölüleriyle dolmuştu. Şaşkına dönen İngiliz komutan donanma komutanlığına gönderdiği raporlarla durumun ne kadar kötüye gittiğini ve karşılarında büyük bir Türk tümeninin olduğunu bildiriyordu. İngiliz komutan yanlış tahmin etmiş; 6 bin İngiliz’in karşısında sadece 64 arkadaşıyla Yahya Çavuş vardı. 65 Bozkurt 6 bine yakın İngiliz askerini 22 saat Ertuğrul koyunda tutmayı başarmış ve orayı onlara mezar etmişti. 22 saatin sonunda 3 bin İngiliz ölmüş ve harekât başarısız olmuştu. Ertuğrul Koyunda büyük zafer kazanan Yahya Çavuş ve 64 arkadaşı isimlerini tarihe yazdırmayı başarmış; 61 yiğidimiz orada Şehit düşmüştür.
“ŞANLI TÜRK ORDUSU HAYATİ VE BÜYÜK BİR ZAFER KAZANMIŞTIR”
Salihli Turizm Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Tarihçi Mehmet Şahin ,”25 Nisan 1915 tarihinde ise diğer önemli bir çıkarma da Arıburnu ve Anzak Koyuna yapılmıştı. Bu bölgelere yapılan çıkarmanın ana hedefi Çanakkale’yi ve Türkleri kalbinden vurmak yani; Conkbayırını ele geçirmekti. Anzakların ağırlıkta olduğu ve İngilizlerin de bulundu çıkarma; başarılı olmuştu. Bu hata Çanakkale genel grup komutanımız Liman Von San ders’in yanlış kararı yüzünden yapılmıştı. İlerleyen birlikleri Yarbay Şefik komutasında 27. Alay kısa süre de olsa durdurmayı başarmıştı. Fakat cephanesi biten alayımız ilk başta süngü hücumuna kalktıysa da başarısız olmuştu. Geriye çekilen Mehmetçik bulunduğu bölgeyi terkedip kaçmaya başlamıştı. Emir komutayı kaybeden Yarbay Şefik hemen 19. Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal’e haber göndererek ondan bir tabur askerle Conkbayırına doğru yetişmesini istemişti. Yarbay Mustafa Kemal 57 ve 77. Alayları yanına alıp kimseden emir dahi almadan inisiyatif kullanarak bölgeye doğru hızlı bir şekilde ilerlemeye başlamıştı. Conkbayırı’na gelen Yarbay Mustafa Kemal kaçan Türk birliklerini görünce hemen onların karşısına geçerek onlara şöyle seslenir: Asker nereye kaçıyorsun? Asker cevap verir: Komutanım düşman geliyor! Yarbay Mustafa Kemal: Asker düşmandan kaçılır mı hiç? Asker: Ama komutanım cephanemiz bitti, mermimiz yok. Yarbay Mustafa Kemal: Asker mermin yoksa süngün var. Süngü tak yere yat! Asker süngüyü takar takmaz yere yatar ve düşman kuvveti de yere yatmıştır. Düşman kuvvetleri korkmaktadırlar; acaba Türklere takviye birlik mi geldi? Yoksa cephane mi geldi? Hayır, Türklere gelen onun büyük kurtarıcısı Mustafa Kemal gelmişti. Atatürk hatıralarına şu notu düşer; “Savaşı kazandığımız an işte bu andır.” Yarbay Mustafa Kemal hızlı bir şekilde 27. Alayın kaçan askerlerini düzene sokar ve onlara mermi dağıttırır. Birliklerimiz hazır olunca tam 3 alayımız (27-57-77. Alaylar) hazırda Yarbay Mustafa Kemalden gelecek emirleri beklerler. Yarbay Mustafa Kemal dünyada hiçbir komutanın cesaret dahi edemeyeceği bir emri verir: Askerler ben size savaşmayı emretmiyorum! Ölmeyi emrediyorum! Biz öldükten sonra yerimize başka askerler ve başka komutanlar geçebilir. Hücum! Der. Bu emir bir milletin esarete teslim olmayacağının göstergesi ve o şanlı milletin diriliş emridir. Allah Allah sesleriyle hücuma kalkan şanlı Türk Ordusu hayati ve büyük bir zafer kazanmıştır. Aynı zamanda Zığındere, Kerevizdere, Kirte, Kocatepe, Bomba sırtı ve Anafartalar gibi daha nice bölgelerde kanlı muharebeler olacak kahraman Türk askeri Çanakkale’yi geçirmeyecekti.
Çanakkale Ağustos savaşları da çok kanlı geçecek 8 Ağustos günü Anafartalar Kuzey Grup komutanlığına atanan Albay Mustafa Kemal ve askerleri; 9 Ağustos Anafartalar ve 10 Ağustos Conkbayırı taarruzlarıyla düşmanın belini kırıp büyük bir zafer kazanacaktır. Bu kanlı çarpışmalarda General Boldwin ve Kurmay başkanı ölürken Yarbay Mustafa Kemal paşa göğsündeki saate isabet eden şarapnel parçasıyla yaralanmıştır. Düşman kuvvetleri büyük kayıplar vermiştir. Conkbayırı taarruzunda Türkler 20 bin şehit verirken, düşmanlarda 25 bin kayıp verdiler. Bakın Fahreddin(Altay) Paşa 10 Ağustos günüyle ilgili ne demiş: “Mustafa Kemal, 10 Ağustos günü yalnız İstanbul’un değil, bütün bir memleketin işgalini önlemiştir. Artık ümitleri kalmayan İngilizler, iki ay sonra Gelibolu yarım adasını boşaltıp çekilmeye mecbur kalıyorlardı.” Tarihe altın harflerle Çanakkale Geçilmez yazdıran kahraman Türk Ordusu savaş alanında 57 bine yakın şehit vermiştir. Karşı tarafın kaybı da 60 bine yakındır. İşte Çanakkale de Mustafa Kemal Paşa ve diğer Paşaların, Yiğit Askerlerin neler yaptıkları gayet açıktır ve ortadadır. Özellikle Mustafa Kemal’in Çanakkale’de olmadığını söyleyen tarih bilmezler şunu iyi anlasınlar ki Atatürk olmasaydı bugün biz de olmazdık. Allah rahmet eylesin. Mekânları cennet olsun” dedi.
YAZARIN DİĞER YAZILARI
1542-MANİSA'NIN PARLAYAN YILDIZI
1547-GÖRDESLİ MAKBULE
1549-GYGAS GÖLÜ KURUYOR
1551-ALAŞEHİRLİ SAMİ BEY/İpek Akgül
1554-ALAŞEHİRLİ ZAHİD MOLLA
1605-LİDYA DEVLETİ HANEDANLARI
1623-MEVLİHANE/İpek Akgül
1636-SEYİD ONBAŞI ESİR DÜŞTÜ
1741-ALAŞEHİR KONGERESİ
1753-TARİHÇİLER TREN İSTASYONU/İpek Akgül
1993-SALİHLİ KEMER KÖYÜ/İpek Akgül
2024-ÇANAKKALE SAVAŞLARI
