TRT TÜRK “KESİN DÖNÜŞ”
Yıllar sonra hikayenin başladığı yere geri döndüler. 1960’lı yıllarda Avrupa’ya çalışmaya giden gurbetçilerden bazıları anavatanlarına geri dönüp hayatlarını burada ikamet etmeye başladılar.
İSTANBUL
11 Mart 2023 // TRTTÜRK // Belgesel: Mustafa Toga // 198
TRT TÜRK "Kesin Dönüş" Mustafa Toga Belgeseli
ANADOLU AJANSI (AA) Köyün Picasso'su, Duvar Ressamı
Bunlardan bir tanesi de Mustafa Toga. Uzun yıllar Hollanda’da çalışan bu gurbetçimiz aile bireylerinin topluca almış olduğu kararla Türkiye’ye kesin dönüş yaptı. TRT TÜRK 1979 yılında Hollanda’ya giden Toga’nın 34 yıllık gurbet öyküsünü “Kesin Dönüş” programıyla izleyicilerin beğenisine sunuyor.
AVRUPA'DA TÜRK ÇOCUKLARININ BAŞARISI
1970-1980 yıllarında Hollanda’da ki göçmen çocukları (Türkler) Hollandalı yaşıtlarına göre eğitime 4-5 yaş geriden başlıyorlar. Çünkü Hollandalı çocuklar doğduğundan itibaren kendi ana dilleri olan Felemenkçe konuşarak büyüyorlar. Bizim çocuklar ise Hollandacayı ancak 4 yaşından sonra konuşmaya başlıyorlar. Evde Türkçe konuşarak büyüyorlar. İsteseler bile Felemenkçe konuşamazlar çünkü birinci kuşak gurbetçilerimiz (ebeveyniler) yaklaşık 200 kelimden fazla Hollandaca sözcük bilmiyorlar ki çocuklarına Hollandaca öğretsinler.
Hollandalı çocuklar 2 yaşında periyodik olarak okula (kreş) gidiyor motorik, zihinsel gelişimlerini tamamlıyorlar bizimkiler ise okula mecburi gitme yaşı olan 4 yaşından sonra okulla tanışıyorlar.
Hollandalı çocuklar 4 yaşından itibaren evde olsun okulda olsun bir dünya dili olan İngilizceyi öğrenmeye başlıyorlar. Bizim çocuklar ancak 8 yaşından sonra İngilizce sözcükler öğrenmeye başlıyor.
Hollanda toplumunun eğitim seviyesi çok yüksek. Yüzde yüzü okuma yazma biliyorlar ve evde çocukları ile matematik, tarih, coğrafya, yabancı dil v.s öğrenmelerine, derslerinde yardımcı oluyorlar. Bizde ise tam tersi. Babalar yüzde yüz okuma yazma biliyorlar ama annelerin yüzde yetmişi ancak ilkokul mezunu veya okuma yazması yok (1979 yılından bahsediyorum) bu durumdaki anneler nasıl çocuklarının matematik dersine nasıl yardımcı olacaklar. Babalar ise gece gündüz çalışıyor, işe gidip geliyor bir traktör ya da üç beş dönüm tarla parası biriktirmek için. Çocuklarının eğitimine yardım edecek zamanları yok. Bu da bizi çocukların Hollandalı çocuklara göre 4-5 yıl geriden başlamalarına sebep oluyor. Hollandalı yaşıtlarını yakalamak ve onları geçmek için ne yapmaları lazım çok çalışmaları.
TRT TÜRK BELGESELİNİN YAYIN AKIŞI
Hollanda’ya 1979 Yılında Gidiş
Hollanda’ya ne amaçla gitmek istiyor.
Hollanda’da işçi olarak çalışan (gastarbeider) eniştesine yazdığı mektup
Ablasının sanayi şehri Rotterdam’da ki 1+1 evi
80’li yılların başında Hollanda’da eski depolar, kapanmış fabrikalar satın alınıp camii yapılıyor
1500 kişilik Rotterdam De Doelen Konferans salonunda müslümanlar (Türkler, Faslılar, Pakistanlılar, Cezayirliler, Mısırlılar) Bayram Namazı kılıyor
Türkler 1965 yıllarında bir traktör parası kazanmak için gurbete çıkıyorlar
Erasmus Üniversitesinde Dil Öğrenme
70’li yıllarda Hollanda’da dil okulları yoktu. Başarılı olmak için o ülkenin dilini öğrenmek lazım.
Üniversite kampüsünde teorik öğrenme,1 yıllıda yaklaşık 10 bin sözcük ezberliyor (Flemekçe)
Sokakta yaşlı Hollandalılarla pratik çalışması yapma.
Öğretmenlik Yılları
Eğitim Fakültesinde 4 yıl okuyor ve 1 yıl da formasyon alıyor.
R’dam Van Asch Van Wijk İlköğretim Okulunda öğretmenliğe başlıyor.
Basisschool De Fontein’de 23 yıl öğretmenlik yapıyor.
Eğitime Türk çocukları 4-5 yıl geriden başlıyor. Çünkü ilkokula başlarken (80'li yıllar) hiç Hollandaca bilmiyorlar.
Hollandalı yaşıtlarına göre 2-3 kat daha fazla çalışmalılar, göçmen çocukları için bu şart.
Türk öğrenciler önlerine hedef koymalılar. Ben okuyup Avukat olacağım, doktor, vatman, mühendis, kuaför, muhasebeci, polis, eczacı gibi.
Her iki okulda yüzlerce öğrenciyi okutuyor, avukat, doktorlar yetiştiriyor.
İstanbul Cevizli (Kartal-Maltepe) İkamet
Hollanda’dan Kesin Dönüş yapınca Salihli (08.11.2013-MANİSA) yerleşme.
Çocuklar büyüyüp üniversiteye başlayınca İstanbul’a yerleşme.
Hollanda’da olduğu gibi Türkiye’de de basın mensubu olarak çalışmalara devam.
Türkiye’de yazım hayatı devam ediyor. Döndükten sonra 3. ve 4. Kitabı yayınlanıyor.
Hollanda’da Basın-Yayın Gazetecilik
Amsterdam’da 26 yıldır yayın hayatına devam eden Platforum Dergisinde Gazetecilik
Atv Avrupa kanalında haber muhabirliği
Hollanda’da Hakemlik Yılları
Sporda Türk gençleri ayrımcılığa uğruyor
Yabancılarında Hakem olabileceklerini göstermek
Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur. Çocuklar evde değil futbol sahasında stres atsınlar
Çocuğunu antrenmana götüren velilerde sosyalleşiyor
Hollanda’da ayrımcılık-ırkçılık
Başörtülü kızların staj sorunu özellikle lise ve üniversite yıllarında
Anglo-Sakson ırkı en üste, göçmenleri severiz ama baş yapmayız
D66 (Democratlar 66) partisinden Belediye Meclis Üyesi
Ayrımcılığa uğruyor. Futbolda Hollanda’yı mı-Türkiye’yi tutuyorsun?
Hollanda-Türkiye Kültür Farklılığı
Randevusuz kayınına misafirliğe gidince olanlar oluyor
Türkler yarım ekmeğini evine gelen misafirle paylaşır
Kartal-Maltepe sahilinde bisiklete binmek, insanları bisiklete binmeye teşvik
Mutluluğu evinde bulmak, aile ortamında yaşamak
Kapıkule sınır kapısına gelince Türk bayrağı ve Ezan sesi duymak
Sirkeci’den araba vapuru ile Harem iskelesine gelmek
Yayınlanan Şiir, Öykü Kitapları
Türk velilerin hayat hikâyelerini dinlemek, öykülerini yazmak
T.C Rotterdam Başkonsolosu’nun katılımlıya kitap tanıtım günü düzenlemek
Gazetecilik; Platforum Dergisi, Atv Avrupa
Platforum Dergisinde (26 yıllık) gazetecilik
ATV Avrupa’da haber muhabirliği
Türkiye’de Basın Yayın, İstiklal Gazetesi
Kesin Dönüşten sonra Salihli İstiklal Gazetesi muhabiri
Manisa Gazeteciler Cemiyeti Süresiz Basın Kartı
Ressamlık Yılları
Köyün Piccaso’su, köyünün duvarlarını doğa resimleriyle süsledi.
Anadolu Ajansı (AA) ile duvar resimlerini tanıtan röportaj
Dünya Metropolü İstanbul ve Hz. Kaab Camii
TogaMedya Haber Sitesinde (2006 yılından bu yana) İstanbul’u tanıtım.
Cevizli Mahallesindeki sosyal yaşamdan görüntüler.
Adalar karşısında ki Kartal-Maltepe sahilinde bisiklet turu.
Kartal limanından vapurla Büyükada’ya gidiş ve Hamidiye Camii tanıtımı.
Sirkeci’den tramvayla Sultanahmet’e gidiş ve Ayasofya Camii tanıtımı.
Eyüpsultan; Balat’ta ki Hz. Kaab Camii tanıtımı.