ÇOK YÖNLÜ SANATÇI `SANİYE BILDIRCIN`

Saniye hanım, merhaba. Bir bakıyoruz ressam, heykeltıraş, cam objeci yada pastelci olarak karşımıza çıkıyorsunuz. Çok yönlü bir sanatçı olarak kendinizden bahseder misiniz?

Pamuk tarlalarıyla çevrili uçsuz bucaksız Çukurova’nın ortasında kurulu olan Adana’da 1946 yılında doğdum. Orta eğitimi Adana'da tamamladım. Sanata karşı ilgim ilkokul yıllarına dayanır. O yaşlarda resim yapıyor, hikayeler yazmaya çalışıyordum. Tabii... o dönemde Adana'da güzel sanatlar üzerine yüksek eğitim yapmak hayaldi. İstanbul'a gitmek ise imkan meselesiydi, bu da bizde yoktu. Bende kimseden ders ve kurs almadan kendi yeteneğimle, yartıcılık gücümle resmiler yapıyordum. Bu arada kız enstitüsine gitmeye başladım ve ordanda bazı teknikler öğrendim. Bu durum evlenen kadar devam etti. 1966 yılında evlendim. Eşim sanata karşı gösterdiğim ilgiye destek verdi. Bana resim tuvalleri aldı fırçalar, yağlı boyalar getirdi. Tuvaller üzerine manzara resimleri yaparken o zaman moda olan küpler üzerine de çeşitli sanatsal ağırlıklı resimler yapmaya başladım.

Peki... Hollanda'ya gelmeniz nasıl oldu. Bir sanatçı olarak mı davet edildiniz yoksa bir yakınınızın yanına mı geldiniz?

Aile birleşmesi yoluyla geldim. Eşim Belçika'ya işçi olarak gelmişti. Beni yanına aldırdı. Kısa bir süre Belçika'da kaldım ama orayı sevemedim. Babam Hollanda'daydı bende 1971 yılında önce Belçika’ya sonra oğlum ile Hollanda’ya gelip babamın yanında kaldım. Eşimse Belçika'daydı. Hafta sonları gelip gidiyordu ama bu durum çok zordu o da orada fazla duramadı Rotterdam’da iş bulunca yanımıza geldi.

Buraya gelir gelmez hemen sanatsal çalışmalara başladınız mı?

İlk geldiğim günlerde hemen tuval ve boyalar alarak resimler yapmaya başladım. Bu durum pek uzun sürmedi çünkü buraya bir amaç için gelmiştik . Çalışıp para biriktirmeliydik. O yıllarda konuştuğum hemen herkes en kısa zamanda Türkiye'ye geri dönme planına sahipti. İşe başlayınca resim yapmaya ara verdim. Hem iş hem küçük çocuk bu arada sanat çalışmaları çok zor.

Yeniden sanat hayatınıza ne zaman döndünüz? İlk serginizi nerede ve ne zaman açtınız?

1980 yılında çalıştığım iş yeri kapandı. Bu da bana özgürlüğümü geri verdi, yeniden sanat çalışmalarıma başladım. 1983 yılına kadar yoğun bir çalışma içerisine girdim. Leerdam belediyeside destek verdi. Sürekli üretiyordum ama bir kopukluk bir boşluk bir eksiklik vardı. Bu eserlerimi toplumla paylaşmalıydım. Hollandalı dostlarım sergi açmam için ısrar ettiler. İlk sergimi 42 yağlı boya tablo ile Belediyenin tarihi Hofje van Mevrouw van Aerden binasında gerçekleştirdim. Sergi Hollanda basınının yoğun ilgisini çekti ve büyük sükse yaptı. Açılışı Leerdam Valisi yaptı. Bende açılışta valiye daha önce den yapmış olduğum yağlıboya portresini hediye ettim. Ondan sonra arkası geldi yurtiçinde ve yurtdışında onlarca sergi açtım.

Yurtiçinde ve yurtdışında tanınan bir sanatçısınız.Hollanda'da güzel sanatlar üzerine ayrıca bir eğitim yaptınız mı?

Elbette... Ne kadar yetenekli olursan ol eğitim şart. Sergiler açıyordum ama diplomasız olmuyor. 1980-1984 yılları arasında resim kurslarına katılmıştım ama ciddi olarak Akademik bir eğitim gerekiyordu. Bende Utrecht kentindeki Free Academy Artibus'e 1985-1987 yılları arasında devam edip geniş çaplı eğitim gördüm ve bir çok gurup çalışmaları yaptım.

Hollanda'da olduğu kadar uluslararası da sergiler açtınız. Ne zaman, nerelerde geçekleşti bunlar? Bir kaç tanesini örnek olarak verebilir misiniz?

Sayısız sergi açtım ve bir çok sanat fuarlarında eserlerimi sergiledim. Bir kaç örnek mi? : Hollanda'da 2004'de Vakbeurs Facilitair (Brabanthallen, 's-Hertogenbosch), Art Fair Autotron (Autotron, Rosmalen), Leyden Art & Antique Fair (Groenoord Hallen, Leiden) 2005'de Vakbeurs Facilitair (Brabanthallen, 's-Hertogenbosch), Glaskunstbeurs Leerdam (Het Dak, Leerdam), Art Fair Autotron (Autotron, Rosmalen) 2006'da Holland Art Fair 2006 (Malieveld, Den Haag’ı) bu sanat fuarlarında yer aldım.
Uluslararası derseniz : 1994'de Ankara - TÜRKİYE'de açtım. 1995'de Kutscherhaus Recklinghausen - ALMANYA, 1997'de La Chanterie Cahors - FRANSA, 1999'da Galeria D'Art Zero Barcelona - İSPANYA'yı örnek verebilirim.

Resimlerinizin çoğunda ana renklere ek olarak iç açıcı parlak ara renkler kullanmışsınız bunun anlamı nedir?

Çalışmalarımda insanın içine huzur verecek konularla hayatı simgeliyorum. Hayatımız da öyle değil mi; Okulu bitirip mezun olur diplomamızı alırız, evleniriz çocuğumuz olur vs. Bunların hepsi hayatta birer biriktirmedir. Onlarla var oluruz biz. Doğallık en baştadır benim resimlerimde çünkü resimdeki yapaylığa karşıyım.

Bu sizin sanata olan bakış açınızla ilgili herhalde. Cam üzerindeki çalışmalarınızda da görülüyor.

Evet aynen öyle. Ben sanatı kendini anlatabilmek diye ifade ediyorum. Benim amacım farklı olmak, kendi sitilimi oluşturmaktır. Çok yönlü çalışamlar yapmaktır. Özgürüm, o halde farklılıkları oluşturabilirim.

Cam objeler üzerine resimler yapıyorsunuz. Galerinizde gördüğümüz bu objeleri kendiniz mi yapıyorsunuz yoksa cam atölyelerinde mi yaptırıyorsunuz?

Hayır, cam objelerimi kendim üflemiyorum. Ben önce tasarımlarımı hazırlıyorum ve üfleyici ile beraber konuşup, tartışıp beraberce çalışıyoruz böylece eserleri var ediyoruz. Cam üflemek ustalık ve özveri isteyen bir iş. Benim eserlerim hiç bir kalıp kullanmadan serbest olarak üfleniyor ve her eser bir tek eser olarak var oluyor. Leerdam’da cam fabrikası var ve Cam Atölyesi’de bazı yeniliklerle cam üzerine potreler yapıp tekrar üzerine cam alarak yeni ve enterasan eserler ortaya çıkartıyor.

Sizin de kendi adınıza bir galeriniz var. Bu ne zaman gerçekleşti? Galerinizde başka sanatçıların eserlerinide sergiliyor musunuz ?

2001 yılında Leerdam’ın sanatçılar caddesi olarak da bilinen Hoogstraat’ta Galerie-Atelier Kunstlijn 13 adı altında kendi galerimi açtım. Şu ana kadar galerimde Erkin Saygı/Ruhcan Topaloğlu, Frederic van Overschelde, Glasstudio Borowski, Ingrid Arts, Louis la Rooy, Martine Knoppert, Peter Huntelaar, Richard Price, Ufuk Kobas (yağlı boya tablolar), Josje Bosman, David Beliën, Yvon Tròssel, Marja Steinmetz’in ve bir çok cam sanatçısına yer verdim, çalışmaları sergilendi.



Sanatçı üretkendir siz de resim veya cam objelerle ilgili kurslar veriyor musunuz? Ayrıca sanatçılık ruhu nasıl oluşur? Sanatla ilgilenen gençlere neler önerirsiniz? Referans göstereceğiniz eserlerinizden bahseder misiniz?

Organize edilen özel kurslara davet ediliyorum. Orada tercübelerimi kursiyerlerle paylaşıyorum.
Sanatçılık ruhu insanın içerisindedir. Sanat ürünü yaratabilmek için bir yüreğin, beynin, deneyimlerin, bilincin azim ve cesaretin yanında insanın frenlenemez tutkusu, bilgi birikimi, çevresinden, tarihten, gelenek ve görenekten oluşan algıların birleşmesi gerekir. Birleşen bu öğeler önündeki herhangi bir malzemeyi alır ve onu yoğurmaya, biçimlendirmeye yönelir. Bu şair için bir sözcüktür, ressam için boya, tuval, fırçadır. Heykeltıraş için kildir, alçı, mermer, bronzdur, taştır, ağaçtır, bakırdır.
Gençlere önerilerim şunlar olacak. Çok çalışsınlar. Aman güzel olmuyor, yapamıyorum deyip pes etmesinler azimli olsunlar.
Rotterdam Pimpernelstraat’a duvara projem var. Ayrıca Amsterdam WCT’de cam objeden hazırladığım projelerimi sayabilirim.

Saniye hanım söyleşi için teşekkür ederim.

Ben teşekkür ederim. Ayrıca Kadın Dergisini, sanata ve sanatçıya karşı göstemiş olduğu ilgiden ve vermiş olduğu değerden dolayı kutlarım.



Röportaj : Mustafa Toga
Fotoğraf : Kamuran Duygu Toga
..........................................................................................

Platform Dergisi : 
Hollanda Genelinde Dağıtım Yapılan, Aylık Türkçe Dergi
www.platformmedia.nl
Kadın Dergisi :
Hollanda'da Aylık Yayımlanan Tek Türkçe Kadın Dergisi